Historia Budynku przy Senatorskiej 13

Przed II wojną światową

Dzieje budynku, w którym obecnie mieści się III Liceum Ogólnokształcące w Łomży są nierozerwalnie złączone z historią miasta. Pierwotnie w gmachu tym znajdował się szpital żydowski.

Powstanie obiektu przypadło na okres szybkiego rozwoju gospodarczego i demograficznego Łomży. Poważny wkład w rozkwit miasta wniosła społeczność żydowska, która na mocy zezwolenia Namiestnika Królestwa Polskiego w 1822 r. otrzymała zgodę na osiedlenie się w Łomży. 2 grudnia 1823 r. łomżyńscy Żydzi zwrócili się do Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji z prośbą o wydanie zezwolenia na zamieszkiwanie w centralnej części miasta przy ul. Giełczyńskiej, Senatorskiej. Restrykt Księcia Namiestnika gen. Józefa Zajączka z dnia 10 grudnia 1823 r. zezwolił Żydom osiedlać się na obszarze całego miasta.

W 1897 r. na ulicy Senatorskiej wzniesiony został szpital żydowski, w okolicach którego mieściły się domy modlitewne, mykwa i szkoły wyznaniowe wszystkich szczebli.

II wojna światowa

Podczas wojny obronnej w 1939 r. w szpitalu żydowskim opiekę znajdowali żołnierze broniący Ziemi Łomżyńskiej przed wojskami niemieckimi. Po zajęciu Łomży przez Armię Czerwoną w dniu 29 września 1939 r. władze sowieckie przemianowały szpital żydowski na szpital miejski. Dysponował on czterema oddziałami: wewnętrznym, chirurgicznym, zakaźnym i położniczym.

Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej w czerwcu 1941 r. Łomża znalazła się pod okupacją niemiecką. Naziści w ramach realizowanej polityki eksterminacji ludności żydowskiej utworzyli w Łomży getto, które funkcjonowało od 12 sierpnia 1941 r. do 2 listopada 1942 r. Znajdowało się ono w południowo-wschodniej części Łomży, począwszy od pl. Starego Rynku i ul. Senatorskiej po ul. Rybaki i Zieloną.

13 września 1944 r. do Łomży wkroczyły wojska sowieckie. Miasto było zniszczone w 60-70%. Najbardziej ucierpiały ulice leżące w pobliżu Narwi: Zdrojowa, Senatorska, Rybaki, Krzywe Koło, Rządowa, Nadnarwiańska, Zjazd oraz śródmieście z terenami przyległymi do Starego Rynku i pl. Kościuszki.

W wyniku działań wojennych budynek byłego szpitala żydowskiego uległ znacznemu zniszczeniu, pozostały jedynie zewnętrzne mury.

Okres powojenny

W 1946 r. łomżyńskie władze oświatowe powołały do życia Publiczną Średnią Szkołę Zawodową. Siedzibą szkoły miał być budynek przy ul. Senatorskiej 13. Odbudowa i przystosowanie gmachu do potrzeb szkolnych zakończyły się w 1951 r.

Od 1 września 1951 r. w budynku tym rozpoczęła naukę młodzież Technikum Mechanicznego w Łomży. W latach 1974-1977 dokonano rozbudowy gmachu poprzez dobudowanie trzeciej kondygnacji.

W 1996 r. budynek przy ul. Senatorskiej 13 stał się nową bazą III Liceum Ogólnokształcącego.